نقد ادبی 2

متن ها، شبیه سنگ های رسوبی دارای لایه هایی هستند. در هر متن، چیزی که در ابتدا با آن مواجه می شویم، نوع زبان است. سپس، ادبیات ظاهر می شود و لایه زیرین این دو، تفکّر نویسنده است. بدین لحاظ متن را می بایست در سه قلمرو زبانی، ادبی و فکری بررسی کرد.

اینجاست که نقد ادبی در دو حیطه صورت و ظاهر، و محتوا بروز پیدا می کند. در خصوص محتوا باید گفت که همانند لایه های زیرین سنگ های رسوبی، از قدمت بالاتری برخوردار است. به زبان ساده، نوع تفکّر شعرا و نویسندگان در سال های متمادی، تقریباً ثابت است و همه سراغ مضامین مشترکی می روند، امّا زبان و ادبیات، دائماً در حال تحوّل و تغییر اند.

از طرفی دیگر، لایه های رویی نازکتر اند و هنگام ابداع ادبی، باید ظرافت بیشتری به خرج داد که اگر بدین گونه نباشد، به متن لطمه می زند. زبان را البتّه باید از این قاعده مستثنی دانست؛ چون به کلّ جامعه باز می گردد و صاحب اثر تنها می تواند از زبان جامعه امروز یا دیروز خود تبعیّت کند. هر چند این نیز به طور صد در صدی نیست و قابلیّت در هم شکستن اصول زبانی تا حدّی امکان دارد.

نقد فیلم 1...